Ασφάλειες αυτοκινήτων: Νομοθεσία, υποχρεώσεις και υπολογισμός ασφαλίστρων

ασφαλειες αυτοκινήτων μεταχειρισμένα αυτοκίνητα

Αν σκοπεύετε να αγορασετε κάποιο από τα μεταχειρισμένα αυτοκίνητα των αγγελιών μας καλό είναι να γνωρίζετε τι προβλέπει ο νόμος για τις ασφάλειες των αυτοκινήτων καθώς η ασφάλιση είναι ουσιαστικά το πρώτο πράγμα που πρέπει να κάνετε! Παρακάτω, παραθέτουμε τους κανόνες και την τρέχουσα νομοθεσία.
 

- Η ασφάλιση αυτοκίνητου είναι υποχρεωτική; Σε ποιά νομοθεσία βασίζεται;

Σύμφωνα με το Νόμο έχετε, πράγματι, υποχρέωση να συνάψετε ασφάλιση αυτοκινήτου για την κάλυψη της "αστικής ευθύνης" σας έναντι τρίτων από ατύχημα που μπορεί να προκαλέσει το όχημα σας.

Θα πρέπει, όμως, να γνωρίζετε ότι υπάρχουν και άλλες ασφαλίσεις (προαιρετικές), πλην της υποχρεωτικής από το νόμο ασφάλισης αστικής ευθύνης από ατύχημα αυτοκινήτου, που στοχεύουν στην κατά το δυνατόν πληρέστερη δική σας κάλυψη και του αυτοκινήτου σας.

Οι βασικοί νόμοι που διέπουν την ασφαλιστική σύμβαση του Κλάδου για την Ασφάλιση Αυτοκινήτου είναι ο Ν.489/76, όπως κωδικοποιήθηκε με το Π.Δ. 237/86 και ισχύει μέχρι σήμερα, όπου προβλέπονται οι βασικές διατάξεις «περί υποχρεωτικής ασφάλισης των εξ ατυχημάτων αυτοκινήτων αστικής ευθύνης» και ο Ν.2496/1997 που ρυθμίζει γενικά την ασφαλιστική σύμβαση.

-Τι εννοούμε με τον όρο "Aστική ευθύνη";

Αστική Ευθύνη είναι η υποχρέωση που έχει κάθε άτομο να αποκαταστήσει τη ζημιά που προκάλεσε σε τρίτους, παράνομα και υπαίτια.

-Το ασφαλιστήριο που έχω συνάψει για την Αστική Ευθύνη από ατύχημα του αυτοκινήτου μου καλύπτει την ευθύνη οποιουδήποτε οδηγεί το αυτοκίνητό μου;

Σύμφωνα με το Νόμο η ασφάλιση αστικής ευθύνης από ατύχημα αυτοκινήτου καλύπτει την έναντι τρίτων αστική ευθύνη του κυρίου, του κατόχου και κάθε οδηγού ή προστηθέντος στην οδήγηση ή υπευθύνου του ασφαλισμένου αυτοκινήτου, σε περίπτωση πρόκλησης τροχαίου ατυχήματος με υπαιτιότητά τους.

Η ασφάλιση αυτοκινήτου δεν καλύπτει την αστική ευθύνη προσώπων που κατέλαβαν το αυτοκίνητο με κλοπή ή βία (δηλαδή του κλέπτη) και εν συνεχεία προκάλεσαν ατύχημα, καθώς επίσης και αυτών που προκάλεσαν το ατύχημα με πρόθεση.

ΟΜΩΣ, είναι σημαντικό να γνωρίζετε ότι με την ασφάλιση αυτή καλύπτεται η έναντι τρίτων αστική ευθύνη σας, ως κυρίου ή κατόχου του αυτοκινήτου, σε περίπτωση που το αυτοκίνητό σας έχει είτε κλαπεί, είτε αποκτηθεί με χρήση βίας.

-Ποιες ζημιές καλύπτει το ασφαλιστήριο μου Αστικής Ευθύνης από ατύχημα του αυτοκινήτου μου; Τι είδους αποζημίωση καταβάλλεται από την ασφαλιστική μου εταιρία και σε ποιους;

Με την ασφάλιση αυτοκινήτου αστικής ευθύνης από ατύχημα, η ασφαλιστική σας εταιρία αναλαμβάνει να αποκαταστήσει τη ζημία που μπορεί να προκαλέσουν σε "τρίτους" τα πρόσωπα των οποίων η ευθύνη τους καλύπτεται από το ασφαλιστήριο σας (όπως είναι ο κύριος, ο οδηγός αυτοκινήτου κ.λ.π.), σε περίπτωση πρόκλησης τροχαίου ατυχήματος με υπαιτιότητά τους. Συγκεκριμένα, η ασφάλιση αυτή καλύπτει την αστική ευθύνη λόγω θανάτωσης ή σωματικής βλάβης ή ζημιών σε πράγματα "τρίτων", στην οποία περιλαμβάνεται και η χρηματική ικανοποίηση για ψυχική οδύνη ή ηθική βλάβη.

Η ασφάλιση περιλαμβάνει, επίσης, την κάλυψη της αστικής ευθύνης λόγω θανάτωσης ή σωματικής βλάβης των μελών της οικογένειας του ασφαλισμένου κύριου ή οδηγού του αυτοκινήτου ή κάθε άλλου προσώπου του οποίου η αστική ευθύνη καλύπτεται με την παρούσα ασφάλιση, και τούτο ανεξάρτητα από δεσμό συγγενείας.

Αξίζει να διευκρινίσουμε ότι "τρίτα" πρόσωπα θεωρούνται και οι επιβαίνοντες στο όχημα που προκάλεσε το ατύχημα, οι οποίοι αποζημιώνονται κανονικά σύμφωνα με τα παραπάνω, αλλά όχι ο ίδιος ο ασφαλισμένος σαν συνεπιβάτης του οχήματός του, ούτε φυσικά ο οδηγός αυτού.

Εξαιρούνται από την κάλυψη αυτή και δεν αποζημιώνονται οι ζημίες στα πράγματα που μεταφέρονται με το ίδιο το ασφαλισμένο αυτοκίνητο. Επίσης εξαιρούνται από την κάλυψη οι υλικές ζημίες που μπορεί να προξενήσει το ένα όχημα του ασφαλισμένου στο άλλο, ιδιοκτησίας του, ή σε όχημα μέλους της οικογενείας του.

-Ποια πρόσωπα δεν αποζημιώνονται από το ασφαλιστήριο μου Αστικής Ευθύνης από ατύχημα του αυτοκινήτου μου;

Δεν αποζημιώνονται από την ασφαλιστική σας εταιρία, διότι δεν θεωρούνται "τρίτοι" ζημιωθέντες τα εξής πρόσωπα :

  •     ο οδηγός του οχήματος που προξένησε τη ζημιά,
  •     κάθε πρόσωπο του οποίου η ευθύνη καλύπτεται με τη σύμβαση ασφάλισης (π.χ. ο ιδιοκτήτης του οχήματος),
  •     το πρόσωπο που κατάρτισε με τον ασφαλιστή τη σύμβαση ασφάλισης του οχήματος (δηλαδή ο λήπτης της ασφάλισης/ συμβαλλόμενος),
  •     οι νόμιμοι εκπρόσωποι νομικού προσώπου που είναι ασφαλισμένο με την ασφαλιστική αυτή κάλυψη ή εταιρίας που δεν έχει αποκτήσει νομική προσωπικότητα,
  •     πρόσωπα, τα οποία συγκατατέθηκαν να μεταφερθούν με το ζημιογόνο αυτοκίνητο, εφ` όσον ο ασφαλιστής αποδείξει, ότι γνώριζαν ότι το αυτοκίνητο αφαιρέθηκε από το νόμιμο κάτοχό του με αθέμιτα μέσα ή χρησιμοποιείται προς εκτέλεση εγκληματικής πράξης.

Έτσι για παράδειγμα, εάν επιβαίνετε στο αυτοκίνητό σας, το οποίο οδηγεί κάποιος φίλος σας και προκληθεί τροχαίο ατύχημα με υπαιτιότητα του φίλου - οδηγού του αυτοκινήτου σας, εσείς, αν και συνεπιβάτης, δεν θα αποζημιωθείτε για τυχόν σωματικές βλάβες που θα υποστείτε από το ατύχημα αυτό, διότι ως ιδιοκτήτης του ζημιογόνου οχήματος δεν θεωρείστε «τρίτος».

-Eάν εμπλακώ σε τροχαίο ατύχημα, η ασφάλιση Αστικής Ευθύνης μου από ατύχημα αυτοκινήτου με καλύπτει για τις σωματικές βλάβες που μπορεί να υποστώ ως οδηγός;

Όχι. Για να έχετε κάποια προστασία σε τέτοια περίπτωση, θα πρέπει να έχετε επιλέξει, επιπλέον της υποχρεωτικής ασφάλισης αστικής ευθύνης, και τη συμπληρωματική κάλυψη "προσωπικού ατυχήματος οδηγού", την οποία προσφέρει η ασφαλιστική σας εταιρία.

Για περισσότερες λεπτομέρειες σχετικά με το πλαίσιο προστασίας που σας παρέχει η συγκεκριμένη κάλυψη, θα πρέπει να απευθυνθείτε στην ασφαλιστική σας εταιρία ή στο ασφαλιστικό σας διαμεσολαβητή.

-Ποια είναι τα ελάχιστα ποσά κάλυψης, για τα οποία θα πρέπει να έχω ασφαλίσει την αστική μου ευθύνη για ζημιές σε τρίτους από ατύχημα που μπορεί να προκαλέσει το αυτοκίνητό μου;

Τα ελάχιστα ποσά κάλυψης για την ασφάλιση αστικής ευθύνης από ατύχημα αυτοκινήτου ρυθμίζονται με Νόμο. Ο Ν. 3746/2009, με τον οποίο ενσωματώθηκε η 5η Κοινοτική Οδηγία στην Ελληνική Νομοθεσία, προβλέπει τη σταδιακή αύξηση των ελάχιστων ποσών ασφαλιστικής κάλυψης για Σωματικές Βλάβες και Υλικές Ζημιές τρίτων, μέχρι την 01.06.2012. Συγκεκριμένα, τα ελάχιστα ποσά κάλυψης σήμερα είναι για Σωματικές Βλάβες 750.000 € ανά θύμα και για Υλικές Ζημίες 750.000 € ανά ατύχημα. Προβλέπεται δε, ότι θα διαμορφωθούν περαιτέρω ως εξής:

Από 01.06.2012, για Σωματικές Βλάβες σε 1.000.000 € ανά θύμα και για Υλικές Ζημίες σε 1.000.000 € ανά ατύχημα.

-Μπορεί η ασφαλιστική μου εταιρία να μου ζητήσει τo ποσό που κατέβαλε ως αποζημίωση σε "τρίτο" ζημιωθέντα από ατύχημα που προκάλεσα;

Είναι δυνατόν να συμβεί αυτό, γιατί ο Νόμος προβλέπει τρεις (3) εξαιρέσεις από την ασφάλιση αυτή. Συγκεκριμένα, εξαιρούνται από την ασφάλιση αυτοκινήτου:

  •     Ζημιές που προκαλούνται από οδηγό ο οποίος δεν έχει την προβλεπόμενη από το νόμο άδεια οδήγησης για την κατηγορία του οχήματος που οδηγεί.
  •     Ζημιές που προκαλούνται από οδηγό ο οποίος κατά το χρόνο του ατυχήματος τελούσε υπό την επίδραση οινοπνεύματος ή τοξικών ουσιών, εφόσον η εν λόγω παράβαση τελεί σε αιτιώδη συνάφεια με την πρόκληση του ατυχήματος.
  •     Ζημιές που προκαλούνται από οδηγό ο οποίος χρησιμοποιεί το όχημά του για διαφορετική χρήση από αυτή που προβλέπεται στο ασφαλιστήριο συμβόλαιο και στην άδεια κυκλοφορίας του, εφόσον η χρήση αυτή τελεί σε αιτιώδη συνάφεια με την πρόκληση του ατυχήματος.

Στις περιπτώσεις αυτές, η Ασφαλιστική Εταιρία δεν απαλλάσσεται από την ευθύνη της να καταβάλει αποζημίωση στον τρίτο ζημιωθέντα. ΟΜΩΣ, δικαιούται να στραφεί κατά του ασφαλισμένου της αναγωγικά και να αναζητήσει ό,τι κατέβαλε στον τρίτο ζημιωθέντα.

-Εάν μου προκαλέσει ατύχημα οδηγός που βρίσκεται υπό την επήρεια αλκοόλ ή τοξικών ουσιών, θα αποζημιωθώ από την ασφαλιστική εταιρία που τον ασφαλίζει;

Βεβαίως. Θα πρέπει να γνωρίζετε ότι σε περίπτωση που υπαίτιος για την πρόκληση του ατυχήματος είναι οδηγός, ο οποίος, κατά τη διάρκεια του ατυχήματος, τελούσε υπό την επήρεια αλκοόλ ή τοξικών ουσιών, η ασφαλιστική εταιρία του οδηγού αυτού οφείλει να αποζημιώσει πλήρως τον τρίτο ζημιωθέντα. Εν συνεχεία και εφόσον η κατανάλωση του αλκοόλ ή των ουσιών συνδέεται αιτιωδώς με την πρόκληση του ατυχήματος, η ασφαλιστική εταιρία δικαιούται να στραφεί κατά του υπό την επήρεια αλκοόλ ή ουσιών οδηγού και να διεκδικήσει ό,τι κατέβαλε ως αποζημίωση στον τρίτο ζημιωθέντα.

-Τι γίνεται σε περίπτωση που ο ιδιοκτήτης του οχήματος αποβιώσει;

Αν στην άδεια κυκλοφορίας του οχήματος έγινε επίσημα η μεταβίβαση (με σφραγίδα του Υπουργείου ή του ΚΕΠ) στους κληρονόμους του αποβιώσαντος, με βάση το Νόμο, τότε πρέπει να ενημερωθεί η Ασφαλιστική Εταιρία, για να εκδώσει Πρόσθετη Πράξη και να αποστείλει νέο σήμα με τα νέα στοιχεία. Στο νέο κάτοχο (κληρονόμο) μεταβιβάζονται αυτοδικαίως όλα τα δικαιώματα και οι υποχρεώσεις της ασφάλισης αυτοκινήτου, εκτός αν αυτός ειδοποιήσει εγγράφως την Εταιρία ότι δεν αποδέχεται τη συνέχιση της ασφάλισης, μέσα σε τριάντα (30) μέρες από τη γνώση της επαγωγής της κληρονομιάς και του λόγου της.

-Εάν πουλήσω το όχημά μου, ποια θα είναι η τύχη του ασφαλιστηρίου που έχω συνάψει για την κάλυψη της Αστικής Ευθύνης μου;

Αν μεταβιβάσετε την κυριότητα ή την κατοχή του οχήματός σας με οποιονδήποτε νόμιμο τρόπο, η ασφαλιστική σύμβαση που έχετε συνάψει λύεται αυτοδικαίως μετά την παρέλευση τριάντα (30) ημερών από την ημερομηνία της μεταβίβασης, η δε ασφαλιστική σας εταιρία υποχρεούται να σας επιστρέψει τα τυχόν μη δεδουλευμένα ασφάλιστρα. Η λύση της σύμβασης (ασφάλιση αυτοκινήτου) ισχύει έναντι πάντων, χωρίς να απαιτείται εκ μέρους της ασφαλιστικής εταιρίας οποιαδήποτε ενέργεια.

 

 

Κόστος Ασφάλισης

-Ποιοι είναι οι παράγοντες που διαμορφώνουν τα ασφάλιστρα που θα πληρώσω;

Ο υπολογισμός των ασφαλίστρων (τιμολόγηση) γίνεται ελεύθερα από κάθε ασφαλιστική εταιρία με βάση τους παράγοντες κινδύνου που η κάθε εταιρία έχει αξιολογήσει ως κρίσιμους και σημαντικούς για το σκοπό αυτό. Ενδεικτικά, συνήθεις παράγοντες που επηρεάζουν το κόστος του ασφαλιστηρίου συμβολαίου είναι:

  •     η ηλικία του οδηγού
  •     η χρήση του οχήματος (Ε.Ι.Χ., Φορτηγό κ.λ.π.)
  •     τα χαρακτηριστικά του οχήματος (κυβικά, ιπποδύναμη, αξία οχήματος, έτος κατασκευής κ.λ.π.)
  •     το ιστορικό ζημιών
  •     o τρόπος πληρωμής των ασφαλίστρων
  •     η γεωγραφική περιφέρεια στην οποία το όχημα συνήθως κυκλοφορεί

Βασικός, επίσης, παράγοντας τιμολόγησης είναι τα όρια κάλυψης (ασφαλιστικά ποσά), τα οποία αναλαμβάνει να καλύψει η κάθε ασφαλιστική εταιρία.

Όπως έχει ήδη σημειωθεί (βλ. αναλυτικότερα σχετική ερώτηση στην Υποχρεωτική Ασφάλιση Αστικής Ευθύνης από ατύχημα αυτοκινήτου), τα ελάχιστα ποσά κάλυψης για την ασφάλιση αστικής ευθύνης από ατύχημα αυτοκινήτου ρυθμίζονται με Νόμο, ο οποίος πρόσφατα εναρμονίστηκε (με το ν. 3746/2009) με την 5η Κοινοτική Οδηγία και προβλέπει τη σταδιακή αύξηση των ελάχιστων ποσών ασφαλιστικής κάλυψης για Σωματικές Βλάβες και Υλικές Ζημιές τρίτων, μέχρι την 01.06.2012.

Οι ανωτέρω επερχόμενες υποχρεωτικές αυξήσεις των ορίων κάλυψης συνιστούν αναμφισβήτητα αύξηση του κινδύνου που αναλαμβάνουν οι ασφαλιστικές επιχειρήσεις, η οποία, όμως, θα πρέπει να επισημάνουμε ότι θα εκτιμηθεί και θα αξιολογηθεί από κάθε ασφαλιστική εταιρία χωριστά, η οποία και εν τέλει θα προσδιορίσει το ύψος των ασφαλίστρων που θα ζητήσει για την παροχή της κάλυψης αυτής.

-Μπορώ να ζητήσω από την ασφαλιστική μου εταιρεία βεβαίωση για τυχόν ατυχήματα που έχω εμπλακεί με το όχημά μου και τις τυχόν αξιώσεις τρίτων σε βάρος μου;

Ναι. Θα πρέπει να γνωρίζετε ότι έχετε δικαίωμα να ζητήσετε από την ασφαλιστική επιχείρηση, ανά πάσα στιγμή, βεβαίωση σχετικά με την ύπαρξη ή μη αξιώσεων αποζημίωσης τρίτων που αφορούν στο όχημα ή στα οχήματά σας, και τούτο τουλάχιστον κατά τη διάρκεια της τελευταίας πενταετίας της συμβατικής σχέσης. Η ασφαλιστική εταιρία έχει υποχρέωση να χορηγήσει την εν λόγω βεβαίωση εντός 15 ημερών από την υποβολή της σχετικής αίτησης.